Toegankelijkheid, verbinden en passend in z’n omgeving

Ruland Architecten geeft vormgevingsvisie voor drie stations

Voor de tender Landelijke Toegankelijkheid Tranche 4 heeft Ruland Architecten in samenwerking met Structon Worksphere drie schetsontwerpen gemaakt voor de integrale toegankelijkheid van drie stations. De drie schetsontwerpen zijn een uitwerking van de vormgevingsvisie, met een duidelijke afweging van esthetica, maakbaarheid en kosten.

 

Per lokatie wordt een integrale oplossing aangeboden die voldoet aan de technische ontwerpeisen van Prorail en die meerwaarde creëert door de integratie van zowel de belangen van alle gebruikers van het station als de belangen van de directe omgeving.

Voor de verdere uitwerking is de keuze gevallen op een ontwerp van een andere inzender.

Station Eindhoven Beukenlaan
Het station Beukenlaan is in 2 fasen ontstaan en dit is ook goed terug te vinden in de opbouw en routing van het station. Het stations kent in zijn huidige vorm een aantal tekortkomingen. In plaats van mede een koppeling tussen de wijken te zijn, benadruk het station de scheiding. Daarnaast is de routing onoverzichtelijk en onduidelijk. Voor het wachten op het station zijn minimale voorzieningen aanwezig en het geheel maakt een wat verouderde en rommelige indruk.

Met het maken van een nieuwe, brede tunnel worden meerdere ambities in een keer gerealiseerd. Zowel aan de zijde van de Beukenlaan als aan de Achtseweg Zuid ontstaat een aantrekkelijk ontvangstdomein. Het station is geen scheiding maar een verbinding. Alle perrons zijn via een heldere, overzichtelijke en daarmee sociaal veilige route direct vanuit de tunnel bereikbaar. De drie transparante liften markeren en verankeren het station in zijn omgeving.

Het nieuwe ontwerp is daarmee meer dan alleen een verbetering van de toegankelijkheid van het station. Het creëert een heel nieuw station wat klaar is voor de toekomst.

Station Heze
Het station Heeze ligt midden tussen 2 rustige, aantrekkelijke woonwijken met veel vrijstaande en twee-onder-een-kapwoningen. Het station zelf weerspiegelt dit ook: een prettig ogend, rustig, overzichtelijk en evenwichtig station met bescheiden, eenvoudige wachtruimte. Het station is aanwezig maar ondergeschikt aan de hiërarchie van de omliggende woonwijken.

De twee woonwijken zijn onderling verbonden door een fiets- en voetgangerstunnel onder het spoor door. Vanuit deze tunnel zijn ook de beide sporen bereikbaar en de tunnel is hiermee zowel onderdeel van het station en de routing in het station als van de route tussen de woonwijken. De tunnel zelf is verouderd en voldoet niet meer geheel aan de eisen van deze tijd en is ook niet overzichtelijk.

Het nieuwe ontwerp versterkt de huidige kwaliteiten van het station en zijn aansluiting op het omliggende weefsel van de woonwijken. Met behoud van de ordening en hiërarchie. De bestaande tunnel en toegangen worden verbeterd, verbreed en daarmee overzichtelijk en sociaal veilig. De heldere interne routing van het station wordt gehandhaafd. Het plaatsen van liften zal de toegankelijkheid van het station verbeteren en de ‘ordening’ en ondergeschikte positie van het station niet verstoren. De nieuwe liften worden mooie verticale elementen aan een verder horizontale compositie en geven het station daarmee een nieuwe, frisse uitstraling zonder dominant te zijn.

Station Wolfheze
Het stationsgebouw heeft grotendeels zijn stationsfunctie verloren, toch is het aanzicht van het station, zowel vanaf de noord- als de zuidzijde van het spoor, nauwelijks veranderd. De aanblik wordt eigenlijk alleen verstoord door de abri’s die de toegang markeren van het tunneltje dat toegang geeft tot het eilandperron.

Dit tunneltje is het gevolg van de wens om de gelijkvloerse toegang tot het perron te elimineren. Door de positionering van deze tunnel direct naast de gewone overweg, ontstaat echter een onoverzichtelijke en daarmee potentieel gevaarlijke situatie. Bovendien kan een directe toegang tot het eilandperron over het spoor blijkbaar alleen voorkomen worden, door tussen de rails een barrière aan te brengen. Het tunneltje voldoet ook niet meer aan de eisen van deze tijd en is vooral erg smal en klein.

In het nieuwe ontwerp worden het tunneltje en de abri’s verwijderd en daarmee wordt het historische aanzicht van het station vanaf de noordzijde hersteld. De bestaande overweg wordt weer dat wat het is; louter een overweg. Maar wel een overweg in een overzichtelijk geheel.

De ruimte tussen het station en het spoor, de vroegere toegang via het stationsgebouw naar het spoor, krijgt ook weer betekenis als een van de toegangen van de traverse en het perron. De keuze voor een traverse ligt hier voor de hand. Er is genoeg ruimte voor en deze kan eenvoudig ingevoegd worden in de bestaande situatie zonder dominant te zijn. De materialisering van de traverse sluit door de toepassing van cortenstaal, hierop aan.

De positie van de traverse, inclusief liften en trappen is zo gekozen dat het een moderne, zelfstandige toevoeging wordt naast het monumentale stationsgebouw. Het stationsgebouw behoudt haar monumentale waarde. De nieuwe routing is helder en duidelijk. Het eilandperron aan de zijde van de overweg wordt ingekort waardoor het begin van het perron een stuk verder van de overweg komt te liggen. Het risico van een tweede, niet officiële, route direct over het spoor naar het eilandperron wordt hiermee zeer onwaarschijnlijk.

LokatieEindhoven, Heze, Wolfheze
Jaar2016
StatusSchetsontwerp t.b.v. Tender
Opdrachtgever… , Utrecht
In samenwerking metStructon Worksphere, Utrecht
AfbeeldingenRuland Architecten, Amsterdam
© Ruland Architecten 2021